Bãi chứa hạt xoài, vỏ xoài này hoạt động gần 3 năm qua với rộng gần 1 ha, nằm ven kênh An Long 2, thuộc ấp 3, xã An Hòa, cách đó vài trăm mét là địa bàn ấp An Phú, xã An Long. Vì chưa có hệ thống nước sạch, nhiều năm qua, người dân ở hai bên bờ kênh An Long 2 vẫn sử dụng nguồn nước dưới con kênh này để phục vụ sinh hoạt hằng ngày.
Bà H.T.T ngụ ấp An Phú, xã An Long cho hay, bãi rác bốc mùi hôi thối. Trước đây, đã có lần nước dưới kênh An Long 2 bỗng dưng chuyển sang màu đen kèm mùi hôi thối, gia đình bà không có nước tắm giặt, phải mua nước đóng thùng phục vụ ăn uống. Bà T cho rằng, dòng nước dưới kênh thường chuyển màu, nguyên nhân là do nước thải từ bãi chứa vỏ xoài, hạt xoài đã chảy ra kênh.
Ông H.V.L ngụ ấp An Phú, xã An Long cho biết, nhà của ông ở cách bãi chứa hạt xoài, vỏ xoài khoảng 1 km, cuộc sống gia đình ông bị ảnh hưởng vì theo hướng gió, mùi hôi thối từ bãi rác phát tán khắp nơi. Khổ nhất là vào mùa mưa, dòng nước dưới kênh An Long 2 trước nhà ông L chuyển sang màu đen hoặc màu vàng kèm mùi hôi chua.
Người dân địa phương cho rằng, mùa mưa, nước ứ đọng trong bãi rác quá nhiều, nước thải từ bãi rác đã chảy ra kênh An Long 2. Ông H.V.L cho biết, trước đây nghe nói chủ đầu tư thực hiện dự án thu mua hạt xoài, vỏ xoài để nuôi trùn quế. Tuy nhiên, nhiều năm trôi qua, vẫn không thấy nuôi trùn quế mà chỉ chứa vỏ xoài, hạt xoài như một bãi rác. Khu vực chứa rác này trước đây là ao nuôi cá rộng gần 1 ha, được thuê lại của một người dân ở địa phương. Vì chứa quá nhiều vỏ xoài, hạt xoài nên gần như ao bị san lấp.
Ghi nhận thực tế vào ngày 11/3 tại khu vực người dân phản ánh, bãi chứa rác xoài rộng gần 10.000m2, xung quanh có dùng tôn che chắn nhưng có chỗ đã bị ngả nghiêng, nhìn rõ bãi rác xoài lộ thiên. Một chiếc xe cuốc (máy kobe) tại bãi để chuyển rác xoài từ dưới ghe lên bãi. Nơi đây chứa hàng trăm tấn vỏ xoài, hạt xoài đã khô héo, đang phân hủy, cũng như rác mới tiếp nhận có màu vàng, chất thành đống. Nước rỉ ra từ rác xoài chuyển thành màu đen, bốc mùi thối, chua nhưng không có hệ thống xử lý nước thải. Trong khi đó, rác thải từ xoài khoảng 60% là nước, đây là nguồn gây ô nhiễm chính.
Qua tìm hiểu của phóng viên, bãi rác xoài rộng lớn, ô nhiễm này là nơi đăng ký nuôi trùn quế của một cơ sở kinh doanh. Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tam Nông, cơ sở hoạt động có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cấp năm 2021 do bà Nguyễn Thị An Xuyên đứng tên; có phương án sản xuất kinh doanh và phương án bảo vệ môi trường năm 2021. Hiện nay, cơ sở này đang làm thủ tục về môi trường năm 2024. Mục đích sử dụng đất của khu vực này (theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là đất trồng lúa. Ngày 13/12/2022, Đoàn kiểm tra của tỉnh Đồng Tháp đến kiểm tra và buộc cơ sở nuôi trùn quế của bà Nguyễn Thị An Xuyên tạm ngưng hoạt động vì chưa đảm bảo các yêu cầu bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, cơ sở nói trên đã tự ý hoạt động, tiếp nhận khối lượng lớn vỏ xoài, hạt xoài. Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã thu thập được thông tin một chiếc ghe sắt, trọng tải hơn 100 tấn, mang số hiệu VS09004348, sau khi nhận vỏ và hạt xoài từ những cơ sở sơ chế xoài ở huyện Lấp Vò, Lai Vung (tỉnh Đồng Tháp), chiếc ghe này vượt hơn 50 km trên sông Tiền để di chuyển vào kênh An Long 2, điểm đến là bãi chứa rác xoài trên vào ngày 12/3. Tại đây, chiếc xe cuốc chờ sẵn đã xúc vỏ xoài, hạt xoài từ dưới ghe lên bãi, sau đó, đảo rác xoài mới xuống phía dưới và đưa rác cũ lên trên mặt.
Theo Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/1/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, chất thải từ hoạt động chế biến nông sản, trong đó có vỏ xoài, hạt xoài là chất thải công nghiệp thông thường. Do vậy, phải được xử lý theo quy định tại nơi được cơ quan chức năng cấp phép, phải tốn một khoản chi phí về hóa chất, vận hành máy móc… Tại Đồng Tháp, các cơ sở sơ chế xoài phải thuê đơn vị xử lý rác với chi phí khoảng 500.000 đồng/tấn. Trong khi đó, bãi rác ở ven kênh An Long 2 “núp bóng” cơ sở nuôi trùn quế đã hợp thức hóa việc tiếp nhận, xử lý vỏ, hạt xoài từ những cơ sở sơ chế xoài và thu lợi.
Phó trưởng Phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Tam Nông Trần Trang Tuấn Duy cho hay, sau khi làm việc với phóng viên, đơn vị đã phối hợp với UBND xã An Hòa khảo sát, kiểm tra tình hình thực tế tại cơ sở nuôi trùn quế của bà Nguyễn Thị An Xuyên. Qua đó, Phòng Tài nguyên và Môi trường có kiến nghị UBND huyện Tam Nông chỉ đạo UBND xã An Hòa làm việc với chủ cơ sở nuôi trùn quế về một số nội dung gồm: yêu cầu cơ sở ngưng hoạt động vì chưa thực hiện đầy đủ các nội dung bảo vệ môi trường; yêu cầu cơ sở tiếp tục thực hiện các biện pháp che chắn kín đáo những khu vực sản xuất, nhất là khu vực lưu chứa nguyên liệu, rải vôi, khử khuẩn để hạn chế mùi phát tán ra môi trường xung quanh; không xả nước trực tiếp ra môi trường; chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho phù hợp; lập thủ tục môi trường theo quy định.
Tuy đăng ký kinh doanh nuôi trùn quế nhưng thực tế là bãi chứa chất thải rắn công nghiệp thông thường vỏ xoài, hạt xoài. Bãi rác đã hoạt động nhiều năm qua, tiếp nhận công khai khối lượng rất lớn vỏ xoài, hạt xoài; gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Vì vậy, người dân địa phương bức xúc và rất mong chính quyền địa phương, ngành chức năng và chủ bãi rác sớm có biện pháp giải quyết đúng quy định pháp luật, trả lại môi trường sống trong lành.
