Đẩy mạnh phát triển du lịch bằng đường sắt

Ngành Đường sắt Việt Nam đã trải qua hơn 140 năm hình thành và phát triển nhưng vẫn chưa xứng tầm với lịch sử và mong muốn của nhân dân. Mặc dù có lịch sử phát triển lâu đời nhưng các chuyên gia đánh giá ngành đường sắt Việt Nam đang ở trạng thái lạc hậu, vừa cũ kỹ, vừa không được bảo trì thường xuyên.

Với sức mạnh và sự độc đáo của mình, ngành đường sắt đang đối mặt với thách thức và cơ hội từ sự phát triển, cạnh tranh của các phương tiện vận tải khác.

Thời gian vừa qua, ngành Đường sắt đã tập trung xây dựng hình ảnh nhận diện đường sắt Việt Nam với việc liên tiếp ra mắt chương trình, sản phẩm độc đáo, gắn với du lịch và với mục tiêu "đánh thức di sản". Đặc biệt, trong năm 2023, đường sắt kết hợp với các địa phương, đơn vị du lịch cung cấp đến khách du lịch nhiều chương trình, sản phẩm kết hợp vận tải - du lịch - lưu trú hấp dẫn, chi phí hợp lý như tàu food tour Hà Nội - Hải Phòng; combo du lịch Quảng Bình, Nha Trang, Huế... đã và đang đem lại hiệu quả cao.

Về mặt dịch vụ, ngành Đường sắt có cú chuyển mình bất ngờ bằng một loạt các sự kiện chưa từng có từ trước đến nay. Điển hình như việc cho ra mắt đoàn tàu chất lượng cao từ Hà Nội đến Đà Nẵng mang số hiệu SE19/20, cung cấp phòng đợi VIP tại Ga Hà Nội và dịch vụ thuê xe máy cho du khách.

Lần đầu tiên có dịch vụ tổ chức lễ cưới trên tàu được triển khai trên chuyến tàu từ Đà Lạt đến Trại Mát vào ngày 22/12/2023.

Phong trào "Mỗi cung đường - Một loài hoa; Mỗi khu ga - Một điểm đến" góp phần trồng gần 70 km cây cảnh và hoa, cải thiện đáng kể môi trường khu ga và khu vực xung quanh đường sắt.

Quán cà phê Hỏa xa mới mở tại ga Long Biên không chỉ là điểm đến hấp dẫn mà còn được đưa vào bản đồ du lịch Hà Nội.

Lễ hội thiết kế "Dòng chảy", giới thiệu những di sản sống đến với công chúng, thu hút hơn 200.000 lượt du khách tham quan và trải nghiệm hoạt động văn hóa độc đáo này vào tháng 11/2023.

Cũng trong năm 2023, Đường sắt Việt Nam đã được giới thiệu trong cuốn "Amazing Train Journeys" của Lonely Planet - là ấn phẩm tập hợp những chuyến đi bằng đường sắt vĩ đại nhất thế giới. Trong đó, tuyến đường sắt Bắc - Nam của Việt Nam được bình chọn là tuyến đường sắt đẹp nhất, đáng trải nghiệm nhất thế giới.

Vào ngày 26/3 vừa qua, tàu du lịch "Kết nối di sản miền Trung", một dự án mới của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã được khai trương, nối liền tuyến Huế - Đà Nẵng. Hành khách, đặc biệt là du khách quốc tế, đã không khỏi ngạc nhiên và hào hứng trước những hoạt động văn hoá diễn ra trực tiếp trên chuyến tàu này.

Chia sẻ với báo chí, ông Đỗ Văn Hoan, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty Cổ phần Vận tải Đường sắt Hà Nội, cho biết: "Chúng tôi đang hướng tới việc cải thiện các dịch vụ cho các đoàn tàu chặng ngắn như Huế - Đà Nẵng, và đưa vào tàu các phòng sinh hoạt chung, văn nghệ và ẩm thực để đáp ứng nhu cầu của du khách, đặc biệt là du khách quốc tế".

Ngoài ra, các đơn vị đường sắt đã ký kết các chương trình hợp tác với các công ty du lịch nhằm khai thác tối đa nguồn khách và tạo ra các chương trình ưu đãi để tăng sự hấp dẫn cho loại hình vận chuyển này. Ông Hà Văn Siêu, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Việt Nam, nhấn mạnh: "Chúng ta cần biến thách thức thành cơ hội để tạo ra những sản phẩm và trải nghiệm mới, như du lịch trên đường sắt. Có rất nhiều tài nguyên du lịch trên các tuyến đường sắt, và chúng ta cần khám phá và tận dụng chúng".

Đặc biệt, mới đây, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam vừa tổ chức khai trương chạy tàu đêm tuyến Đà Lạt - Trại Mát với tên gọi “Hành trình đêm Đà Lạt” từ ngày 14/4. Đây là một sản phẩm du lịch mà ngành đường sắt đưa vào khai thác nhằm tiếp tục mang đến cho hành khách những trải nghiệm mới, cảm nhận vẻ đẹp của Đà Lạt về đêm, góp phần đa dạng dịch vụ và phát triển du lịch địa phương.

Với hành trình chạy tàu khoảng 1 giờ (30 phút chiều đi và 30 phút chiều về) và tốc độ chạy tàu chậm, vào ban ngày, du khách có thể thoải mái thư giãn ngắm nhìn vẻ đẹp thơ mộng của Đà Lạt, còn vào ban đêm, vẻ đẹp của Đà Lạt lại vô cùng huyền ảo, khác lạ.

Đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, ngành đường sắt mong muốn chuyến tàu "Hành trình đêm Đà Lạt" sẽ là một sản phẩm độc đáo, góp phần phát triển du lịch và kinh tế Đà Lạt về đêm và là sản phẩm khởi đầu cho việc hình thành cung ứng chuỗi dịch vụ hoàn chỉnh, để ga Đà Lạt, tuyến Đà Lạt - Trại Mát trở thành một điểm đến văn hóa, du lịch, ẩm thực… đặc biệt trong dịp nghĩ lễ 30/4 - 1/5 tới đây.

Trên thế giới, du lịch đường sắt là một trong những loại hình được nhiều du khách yêu thích vì thuận tiện và có cơ hội ngắm cảnh trên đường di chuyển. Còn du lịch đường sắt ở nước ta đang đứng trước nhiều thách thức bởi hạn chế về cơ sở hạ tầng và sự cạnh tranh với các phương tiện vận tải khác.

Theo các chuyên gia, để khai thác tốt tiềm năng về du lịch thì không chỉ ngành đường sắt, các hãng lữ hành mà còn cần sự vào cuộc của các đơn vị cung ứng dịch vụ và cả sự hỗ trợ của những địa phương nơi tuyến đường sắt đi qua. Nếu không, sản phẩm du lịch từ đường sắt khó có sự đột phá và sức sống lâu bền.

Trong bối cảnh đó, đường sắt cần dựa trên thế mạnh riêng có của để tạo bước chuyển mình, biến du lịch đường sắt thực sự trở thành “đặc sản” đối với mỗi khách du lịch. Với sự nỗ lực sự từng bước để nâng cao chất lượng phục vụ, hy vọng đường sắt sẽ tạo ra bước đột phá trong thời gian tới về phát triển du dịch, đáp ứng kỳ vọng của du khách.