Nhà máy điện rác Sóc Sơn: Đồng bộ các giải pháp để đảm bảo môi trường sống cho người dân

Nhà máy điện rác lớn thứ hai thế giới

Nhà máy điện rác Sóc Sơn đã đi vào vận hành 5 lò đốt, với công suất tiếp nhận và xử lý từ 4.000 đến 5.000 tấn/ngày. Công suất phát điện 90 MW (gồm 3 tổ máy; công suất 30 MW/01 tổ máy; trong đó đã bao gồm công suất phát điện dự phòng 15MW).

Diện tích nhà máy điện rác Sóc Sơn là 17,51 ha, nằm trong Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn. Nhà máy có 16 cửa đổ rác, mỗi cửa phù hợp với từng loại xe đổ rác của Việt Nam.

Quy trình sản xuất được tóm tắt như sau: Rác thải sinh hoạt → Bể chứa rác → Đảo trộn → Lò đốt → Lò hơi → Tuabin hơi → Máy phát điện → Điện → Hệ thống phân phối điện.

Công ty cổ phần năng lượng môi trường Thiên Ý Hà Nội là đơn vị có trách nhiệm vận hành thường xuyên nhà máy điện rác, đúng quy trình các công trình xử lý chất thải bảo đảm chất thải sau xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; có biện pháp giảm thiểu tiếng ồn, độ rung đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường; quản lý chất thải theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, cũng là đơn vị chịu trách nhiệm trước pháp luật khi chất ô nhiễm, tiếng ồn, độ rung không đạt yêu cầu cho phép tại giấy phép này và phải dừng ngay việc xả khí thải, nước thải, phát sinh tiếng ồn, độ rung để thực hiện các biện pháp khắc phục theo quy định của pháp luật.

Được biết, dự án xây dựng nhà máy điện rác Sóc Sơn tại Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 12/2017, với tổng mức đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng, theo công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường và đáp ứng quy chuẩn về môi trường của Việt Nam, đặc biệt một số chỉ tiêu quan trọng đáp ứng theo tiêu chuẩn châu Âu.

Dự án được khởi công xây dựng vào tháng 8/2019, đến ngày 06/5/2022, nhà máy điện rác Sóc Sơn được vận hành thử nghiệm giai đoạn 1 với 1 lò đốt rác, có công suất tiếp nhận 1.000 tấn/ngày-đêm. Đến ngày 27/12/2022, nhà máy vận hành thử nghiệm giai đoạn 2 theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, công suất tiếp nhận và xử lý khối lượng 3.000 tấn/ngày-đêm tại 3 lò đốt.

Đến ngày 27/11/2023, nhà máy vận hành cả 3 giai đoạn với 5 lò đốt rác, tổng lượng rác tiếp nhận và xử lý vào nhà máy từ 4.000 đến 5.000 tấn/ngày-đêm, công suất phát điện tối đa đạt 90MW.

Với khả năng xử lý 5.000 tấn rác/ngày, nhà máy điện rác Sóc Sơn được xem là nhà máy điện rác lớn nhất Đông Nam Á và lớn thứ hai thế giới, sau nhà máy điện rác Thâm Quyến (Trung Quốc).

Kiên quyết xử lý vi phạm

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Môi trường Giao thông, đại diện phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Sóc Sơn cho biết, từ khi vận hành đến nay, so với phương pháp chôn lấp cũ thì phương pháp đốt rác phát điện của nhà máy điện rác Sóc Sơn đã góp phần hạn chế tối đa các nguy cơ xảy ra sự cố môi trường do ùn ứ rác thải sinh hoạt trên địa bàn Hà Nội và giảm lượng nước rỉ rác phát sinh. Nhà máy điện rác đã góp phần hạn chế những tác động không mong muốn đến người dân xung quanh khu vực Khu liên hiệp xử lý chất thải (LHXLCT) Sóc Sơn.

Việc đốt rác cũng giúp thành phố tiết kiệm được quỹ đất bởi nếu vẫn duy trì xử lý rác bằng phương pháp cũ là chôn lấp rác thì hàng năm thành phố sẽ phải bố trí thêm diện tích đất để làm nơi chứa, chôn lấp rác và phải xử lý nước rác.

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến của người dân phản ánh về việc nhà máy điện rác phát sinh tiếng ồn, bụi trong không khí…

Về việc này, đại diện phòng TN&MT cũng cho biết: Khi mới vận hành năm 2023, người dân có phản ánh những vấn đề này và Phòng TN&MT huyện có làm việc với nhà máy để kiểm tra, xử lý (nếu có).

Mỗi ngày Hà Nội thải ra khoảng 7.000 tấn rác sinh hoạt

Theo báo cáo của Trung tâm Kỹ thuật tài nguyên và môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội), các khu xử lý rác thải sinh hoạt tập trung của thành phố hiện nay đang tiếp nhận khoảng 7.000 tấn rác thải sinh hoạt chuyển về mỗi ngày.

Trước năm 2022, hơn 90% lượng rác thải sinh hoạt này được xử lý thông qua chôn lấp hợp vệ sinh. Phương pháp xử lý rác này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, mà còn lãng phí nguồn tài nguyên để chuyển hóa thành năng lượng phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội.

Đối với việc phát sinh tiếng ồn, do các đợt thông thổi đường ống lò đốt nằm trong quy trình vận hành thử nghiệm của Nhà máy, UBND huyện đã yêu cầu Nhà máy điện rác tự quan trắc độc lập đối với chất lượng môi trường và tiếng ồn và các thông số khác liên quan. Kết quả chất lượng đều đảm bảo theo giấy phép môi trường đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho cơ sở.

Bên cạnh đó, hằng năm UBND huyện Sóc Sơn cũng tiến hành lấy mẫu đột xuất chất lượng nước thải sau xử lý của Nhà máy điện rác. Kết quả đều đảm bảo chất lượng nước thải đầu ra.

Đối với các chính sách hỗ trợ cho người dân vùng ảnh hưởng môi trường (bán kính từ 0-1.000m) từ Khu LHXLCT Sóc Sơn, người dân nằm trong bán kính này sẽ được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh, thăm khám sức khỏe, chi phí mua bảo hiểm y tế, tiền hỗ trợ,…..

Ngoài ra, huyện Sóc Sơn cũng đang thực hiện chính sách di dân của thành phố đối với người dân, hộ gia đình nằm trong bán kính 0 - 1.000m.

“Về cơ bản, dự án di dân vùng ảnh hưởng môi trường trên địa bàn huyện Sóc Sơn đã thực hiện được khoảng 85% nhằm di dời người dân nằm trong khu vực bị ảnh hưởng từ nhà máy điện rác và Khu LHXLCT Sóc Sơn, đồng thời cũng vẫn đang vận động các hộ dân còn lại di dời. Đây là một trong những giải pháp giúp dảm bảo ổn định đời sống cho người dân ", vị đại diện phòng Tài nguyên và Môi trường chia sẻ thêm.

Qua tìm hiểu, phóng viên nhận thấy, tình trạng xe vận chuyển rác kém chất lượng cũng đang gây bức xúc và ảnh hưởng đến đời sống người dân. Cụ thể, nhiều xe không được che chắn kín, gây rơi vãi, rò rỉ nước rác trong quá trình vận chuyển đến khu liên hợp xử lý rác Sóc Sơn.

Thậm chí, có những xe chở rác sau khi đổ rác quay về vẫn còn rác trên xe, chưa được xịt rửa sạch sẽ.

Thừa nhận vấn đề này, đại diện Phòng TN&MT huyện Sóc Sơn cho biết, Phòng TN&MT có tiếp nhận một số kiến nghị của người dân về tình trạng xe vận chuyển gây ô nhiễm. Phòng đã báo cáo và đề xuất UBND huyện chỉ đạo lực lượng Công an huyện, thanh tra giao thông tăng cường công tác tuần tra kiểm soát để kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Nhiều trường hợp đã bị lập biên bản và xử phạt.

Liên quan đến việc một số xe chở rác chưa được xịt rửa sạch sẽ sau khi đổ rác, Phòng TN&MT sẽ có phương án phối hợp với các lực lượng chức năng khác để giám sát, kiểm tra và xử lý dứt điểm tình trạng trên, tránh gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

Theo vị đại diện này, phòng TN&MT đã tham mưu UBND huyện Sóc Sơn ban hành nhiều văn bản gửi các cơ quan chức năng về việc xử lý các xe chuyên dụng vận chuyển rác thải để rò rỉ nước rác trên đường vận chuyển đến Khu liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn. Đồng thời đề nghị các doanh nghiệp vận hành trong Khu LHXLCT Sóc Sơn tuân thủ quy trình xử lý chất thải, nước rỉ rác đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt

Có thể thấy, để vận hành hiệu quả Khu liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn nói chung và Nhà máy điện rác Sóc Sơn nói riêng, ngoài việc doanh nghiệp nghiêm túc tuân thủ quy trình vận hành thì công tác kiểm tra, giám sát phải được các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương thực hiện thường xuyên, nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm, từ khâu vận chuyển, đổ rác thải cũng như xử lý chất thải, nước rỉ thải.